Ik heb sinds 2 jaar een nieuwe werkgever. Deze werkgever heeft een franchise contract met mijn voormalige werkgever. De naam van de kapsalon en de bedrijfsactiviteiten zijn hetzelfde gebleven. Mijn nieuwe werkgever staat bij de KvK ingeschreven met als rechtsvorm een BV. Is mijn concurentiebeding die ik met mijn oude werkgever (zo'n 10 jaar geleden) nog steeds geldig of is hier sprake van een andere rechtsvorm danwel had mijn nieuwe werkgever mij een nieuwe schriftelijke concurentiebeding moeten laten tekenen?
Antwoord van bedrijf dat niet langer actief is
In een aantal gevallen is (een deel van) het concurrentiebeding niet meer geldig. Dit is het geval als:
- Het concurrentiebeding zwaarder is gaan drukken door een wijziging van de functie of werkzaamheden van de werknemer;
- Het concurrentiebeding door de rechter geheel of gedeeltelijk is vernietigd;
- Als de werkgever de arbeidsovereenkomst schadeplichtig heeft opgezegd.
Gewijzigde arbeidsverhouding
De Hoge Raad heeft bepaald dat een wijziging van de arbeidsverhouding of een wijziging van de werkzaamheden van de werknemer tot gevolg kan hebben dat het concurrentiebeding niet meer geldt. Dit is het geval als:
- de arbeidsverhouding is ingrijpend gewijzigd (de werknemer heeft bijvoorbeeld een heel nieuwe functie); én
- het concurrentiebeding daardoor aanmerkelijk zwaarder op de werknemer is gaan drukken.
Als aan deze voorwaarden is voldaan, wordt de werknemer beschermd en verliest het concurrentiebeding (voor een deel) zijn geldigheid.
Ingrijpende wijziging van de arbeidsverhouding
Om te bepalen of sprake is van een ingrijpende wijziging van de arbeidsverhouding, moet onder meer worden beoordeeld in hoeverre de werknemer de wijziging redelijkerwijs kon voorzien. Een normale 'aangroei' van taken en verantwoordelijkheden of een te verwachten carrièreverloop is doorgaans geen ingrijpende wijziging van de arbeidsverhouding. Een juniorverkoper kan voorzien dat hij na verloop van tijd seniorverkoper zal worden. Een secretaresse kan normaal gesproken niet voorzien dat zij financieel directeur wordt. Ook een 'normale' werknemer die statutair bestuurder wordt, zal in principe met succes kunnen betogen dat sprake is van een ingrijpende wijziging.
Een ingrijpende - niet voorzienbare - functiewijziging alleen is niet voldoende om de geldigheid van het concurrentiebeding aan te tasten. Ook moet worden vastgesteld of het concurrentiebeding door de functiewijziging daadwerkelijke aanmerkelijk zwaarder is gaan drukken op de werknemer en zo ja, waarom. Met 'zwaarder drukken' wordt bedoeld dat het concurrentiebeding door de wijziging van de arbeidsverhouding een veel grotere belemmering is gaan vormen om een nieuwe, gelijkwaardige werkkring (in loondienst of als zelfstandig ondernemer) te vinden.
Jurisprudentie
Een voorbeeld van een zaak waarin het concurrentiebeding na wijziging van de arbeidsverhouding zwaarder was aan drukken en daarom buiten toepassing werd gesteld is te vinden in de uitspraak van de kantonrechter Emmen van 3 februari 2010. Een werknemer die bij zijn indiensttreding als signing medewerker een concurrentiebeding heeft ondertekend, is uitgegroeid tot hoofd commerciële binnendienst. Na zijn indiensttreding bij een andere werkgever is de werknemer door zijn voormalige werkgever aangesproken op overtreding van het concurrentiebeding.
De kantonrechter oordeelde dat de functie van de werknemer sinds zijn indiensttreding ingrijpend was gewijzigd; in plaats van een uitvoerende buitendienstfunctie was de werknemer een commerciële binnendienstfunctie gaan vervullen. Deze functiewijziging vond de kantonrechter niet in de lijn van de verwachtingen. De kantonrechter kwam bovendien tot het oordeel dat het concurrentiebeding voor de werknemer zwaarder was gaan drukken. De werknemer had een heel ander klantencontact gekregen en de beschikking over concurrentiegevoelige informatie. Daardoor werd hij door het concurrentiebeding meer belemmerd in het vinden van een gelijkwaardige andere baan.
In de uitspraak van het gerechtshof Den Bosch van 27 november 2007 was het oordeel van de rechter dat de functie weliswaar ingrijpend was gewijzigd, maar dat het concurrentiebeding daardoor niet zwaarder op de werknemer was gaan drukken. Het concurrentiebeding (dat eigenlijk een relatiebeding was) belemmerde de werknemer volgens het gerechtshof niet in het vinden van een andere gelijkwaardige baan, maar alleen om voor klanten van de werkgever te werken. Het concurrentiebeding bleef daarom in stand.
Tip
Rechters oordelen in dit soort zaken nogal wisselend. Een werkgever doet er daarom goed er een gewoonte van te maken dat het concurrentiebeding bij iedere functiewijziging opnieuw wordt overeengekomen.
Wilt u meer weten, vraag dan een nader juridisch advies aan Dikaios, Juridisch adviesbureau Den Haag, www.dikaios-legal.com.
mr J.M.J. van den Heuvel